Niepłodoność
Wg definicji Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) niepłodność jest to "niemożność uzyskania ciąży u seksualnie aktywnej pary, która niestosuje jakiejkolwiek antykoncepcji przez okres, co najmniej 1 roku pożycia. Należy podkreślić, że problem niemożności poczęcia dziecka dotyczy obojga partnerów w równym stopniu.
Aktualnie niepłodność jest powszechnym spotykanym problemem na świecie. Dotyczy około 20% wszystkich par, które starają się o dziecko - co stanowi około 65-80 mln w skali globalnej. Wg doniesień, w Polsce problem niepłodności dotyczy około 19% par. Szacuje się, że w kolejnych latach będziemy obserwować tendencję wzrostową tego zjawiska.
Ponieważ temat niepłodności jest bardzo obszerny, skupiłem się w artykule na niepłodności męskiej.
Przyczyn zaburzeń płodności męskiej jest wiele i dotyczą zarówno tzw. przyczyn pierwotnych (wrodzonych) jak i wtórnych( nabytych). Warto podkreślić, że u ponad 75% niepłodnych mężczyzn, przyczynę niepłodności nie udaje się ustalić i wtedy jest to tzw. niepłodność idiopatyczna. Wśród czynników, które mogą wpływać na płodność wymienia się - przewlekły stres, zaburzenia gospodarki hormonalnej, niekorzystne działanie wolnych rodników, nieokreślone zaburzenia genetyczne. Innymi przyczynami niepłodności u mężczyzn mogą być:
- żylaki powrózka nasiennego
- zakażenie układu moczowo płciowego
- przebyte urazy okolicy moszny, operację
- zaburzenia wrodzone w układzie moczowo-płciowym
- zaburzenia hormonalne
- czynniki immunologiczne.
Podkreśla się istotną rolę ekspozycji na różnego rodzaju chemikalia, toksyny, czynniki fizyczne (promieniowanie). U mężczyzn, którzy przebyli chemioterapię lub radioterapią z przyczyn onkologicznych również obserwuje się zaburzenia płodności.
W sytuacji podejrzenia niepłodności u mężczyzny należy wykonać szereg badań podstawowych. Oprócz szczegółowego wywiadu, wykonuje się badanie układu moczowo-płciowego w celu wykluczenia obecności wad anatomicznych lub innych nieprawidłowości, które mogą prowadzić do występowania niepłodności. W kolejnym etapie wykonuje się najważniejsze badanie w ocenie płodności - badanie nasienia (spermiogram), które wskazuje na potencjał płodności badanego mężczyzny. Badanie nasienia najlepiej wykonać dwukrotnie z zachowaniem określonego protokołu badania - przed oddaniem nasienia do badania powinien być zachowany okres abstynencji seksualnej(powstrzymanie się od wytrysku) około 3-7 dni.
Wg badaczy zauważalne jest pogorszenia jakości nasienia u mężczyzn, co również znalazło swoje odbicie w normach WHO, które zostały zmienione w 2010 roku.
kryteria WHO z 1999 roku, (aktualizowane w 2007 roku) | kryteria WHO z 2010 roku |
W zależności od odchyleń stwierdzanych w badaniu nasienia pacjent może otrzymać następujące wyniki badania:
- Oligospermia - zawartość plemników jest poniżej 20 milionów w 1 ml
- Astenozoospermia - jeśli w badaniu stwierdza się zaburzenia w ruchliwości plemników (< 50% plemników o prawidłowej ruchliwości)
- Teratozoospermia - jeśli w badaniu stwierdza się nieprawidłowa budowa plemników ( mniej niż 14 % plemników o prawidłowej budowie)
- Azoospermia - brak plemników w ejakulacie
Dość często spotyka się kilka naraz z wymienionych powyżej nieprawidłowości, np. Oligoteratoastenozoospermia - czyli mała zawartość plemników, zaburzenia w budowie plemników i zaburzenia w ruchliwości plemników.
Leczenie niepłodności męskiej jest wielokierunkowa i składa się nie tylko z leczenia przyczynowego (np. leczenia infekcji w drogach moczowych, zaburzeń hormonalnych), a także zmiany przyzwyczajeń ( w tym wskazana codzienna aktywność fizyczna, rzucenie nałogów). Jeśli zostaną stwierdzone nieprawidłowości w budowie jąder (wnętrostwo, żylaki powrózka nasiennego) należy wykonać zabieg naprawczy.
Galeria
Tematy powiązane: brak jądra w mosznie, zapalenie gruczołu krokowego, żylaki powrózka nasiennego